Người tham luận: TS, CVCC  Nguyễn Trí Lạc – Ủy viên BCH Tỉnh ủy,

Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Tĩnh

      Kính thưa quý vị đại biểu !

      Thưa hội nghị !

      Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 15 Hội nghị Trung ương 5 khóa XI, một số vấn đề về chính sách xã hội giai đoạn 2012 - 2022 trên địa bàn. tỉnh Hà Tĩnh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Các mục tiêu, chỉ tiêu đều đạt và vượt mức Nghị quyết đề ra với nhiều điểm sáng mang tính chiến lược đột phá “Đảm bảo an sinh xã hội, chăm lo thực hiện tốt chính sách đối với người có công, công tác giảm nghèo bền vững”...

      Những kết quả ấn tượng đã đạt được trên các mặt:

      Một là, chuyển dịch nhanh cơ cấu lao động, giáo dục nghề nghiệp, giải quyết việc làm phù hợp với cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa; tăng năng suất, hiệu quả sử dụng lao động trong các ngành kinh tế.

      Giai đoạn 2011-2020, Lực lượng lao động đã có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ khu vực nông – lâm – ngư nghiệp sang khu vực xây dựng – công nghiệp và thương mại dịch vụ; tỷ trọng lao động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp chiếm 58,57% (Năm 2011) giảm xuống còn 50,99% (Năm 2016). Đặc biệt là nửa đầu nhiệm kỳ 2020 – 2025, tỷ trọng lao động trong khu vực Nông - lâm - ngư nghiệp tiếp tục giảm xuống còn 28,1% (Mục tiêu đến cuối năm 2025 giảm xuống còn dưới 27%)

      Về công công tác giáo dục nghề nghiệp.

      Hà Tĩnh đã thực hiện sắp xếp, củng cố các cơ sở GDNN theo hướng tinh gọn và nâng cao chất lượng, hiệu quả. Quy mô số lượng cơ sở GDNN đã giảm từ 38 đơn vị năm 2017 xuống còn 22 đơn vị. Đến nay, 02 cơ sở GDNN được Chính phủ lựa chọn đầu tư thành trường chất lượng cao; 30 nghề được lựa chọn đầu tư nghề trọng điểm cấp độ quốc gia, ASEAN và quốc tế; Quy mô, cơ cấu tuyển sinh học nghề hàng năm được mở rộng đáp ứng yêu cầu của thi trường lao động, với số lượng được cấp phép là: 19.840 chỉ tiêu/năm, trong đó: cao đẳng 1.240 SV, trung cấp 5.940 HS. Hơp tác quốc tê về đào tạo nghề với CHLB Đức, Úc, hàng năm đào tạo 100 học viên theo chương trình hợp tác; đào tạo ngôn ngữ và du học nghề tại CHLB Đức mỗi năm 200 học viên

      Tỷ lệ phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS đạt từ 28-30%, trung bình mỗi năm có trên 5.000 học viên tham gia học chương trình GDTX cấp THPT và học nghề trình độ trung cấp.. Riêng thực hiện mô hình đào tạo trình độ trung cấp nghề gắn với THPT, sau 8 năm triển khai, đã có trên 15.000 học sinh  THPT (giai đoạn 2020-2023 có trên 6.500 học sinh) được đào tạo nghề trình độ trung cấp đã tạo ra một lực lượng lao động trẻ có tay nghề, tham gia thị trường lao động ngay khi vừa mới tốt nghiệp THPT.

      Về giải quyết việc làm: Sau nửa nhiệm kỳ có 71.876 người lao động được giải quyết việc làm mới (đạt 71,9% mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra 100.000). Về xuất khẩu lao động, Hà Tĩnh là một trong những địa phương có số lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài lớn, giai đoạn 2020-2023 bình quân có trên 8000 lao động/năm đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Theo số liệu thống kê của các huyện, thành phố, thị xã tổng số người đang làm việc, học tập, sinh sống ở nước ngoài: 76.191 người tại hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong 2 năm xảy ra đại dịch Covid-19, lực lượng lao động của tỉnh đi làm việc ở nước ngoài vẫn nằm trong nhóm 03 tỉnh đứng đầu cả nước.

      Hai là, Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp ngày càng mở rộng diện bao phủ. Với chính sách hỗ trợ 20% mức đóng bảo hiểm xã hội cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, Hà Tĩnh là một trong số các tỉnh đầu tiên ban hành chính sách hỗ trợ đối với người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Tính đến tháng 6/2023, tổng số người tham gia BHXH là 152.164 người (Trong đó BHXH bắt buộc là 96.983 người, BHXH tự nguyện là 55.183 người), tỷ lệ bao phủ BHXH là 22,1%; tổng số người tham gia BHTN: 81.587 người, đạt 11,8% lực lượng lao động trong độ tuổi..

      Ba là, thực hiện chính sách ưu đãi người có công, hỗ trợ thường xuyên và hỗ trợ đột xuất cho người dân khi gặp các rủi ro (mất mùa, thiên tai, lũ lụt)

      Thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng đến nay, toàn tỉnh đã xác nhận, giải quyết kịp thời chế độ chính sách cho trên 400.000 lượt hồ sơ, với 12 nhóm đối tượng theo quy định. Giai đoạn 2020-2023, bình quân mỗi năm Hà Tĩnh chi trả gần 1.000 tỷ đồng cho các đối tượng có công với cách mạng và thân nhân. Cùng với ngân sách nhà nước, công tác xã hội hóa được huy động hỗ trợ thu nhập cho thành viên hộ gia đình người có công chăm lo ngày càng tốt hơn đời sống vật chất, tinh thần cho người có công với cách mạng, đến nay 100% người có công có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống cộng đồng dân cư nơi cư trú, không còn hộ nghèo thuộc đối tượng người có công với cách mạng.

      Các chính sách trợ giúp xã hội, chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật, cứu trợ đột xuất… được triển khai kịp thời, có hiệu quả. Mỗi năm, có hơn 70.000 đối tượng bảo trợ xã hội được hưởng chính sách trợ giúp xã hội hàng tháng tại cộng đồng, kinh phí thực hiện từ 400- 450 tỷ đồng/năm.

      Hàng năm, thực hiện tốt việc thăm hỏi, tặng quà cho người có công, người nghèo, người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em và các dịp Lễ, Tết Nguyên đán, kịp thời cứu trợ lương thực cho nhân dân cứu đói, giáp hạt, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh.

      Hệ thống các cơ sở trợ giúp xã hội được củng cố tăng cường về cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật với đội ngũ cán bộ, viên chức đảm bảo đáp ứng yêu cầu về qui mô số lượng và chất lượng về chăm sóc nuôi dưỡng, điều dưỡng tập trung đối với người có công với cách mạng, người già cô đơn không nơi nương tựa, người khuyết tật, người tâm thần kinh, rối nhiếu tâm trí, trẻ em mô côi, người lang thang cơ nhở. 

      Các chính sách trợ giúp xã hội Hà Tĩnh đã bao phủ đến tất cả đối tượng khó khăn, yếu thế. Là một trong nhóm các tỉnh ban hành chính sách riêng về hỗ trợ thu nhập, xã hội hóa hỗ trợ thu nhập đối với cho người có công, người cao tuổi thuộc hộ nghèo, thành viên hộ nghèo thuộc chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, người cao tuổi thuộc hộ nghèo, đơn thân, không có người có quyền và nghĩa vụ phụng dưỡng, mỗi năm với hơn 10.000 lượt đối tượng được hỗ trợ, kinh phí thực hiện khoảng 52 tỷ đồng (trong đó tập đoàn vingroup 32 tỷ đồng);

      Bốn là, thực hiện chính sách giảm nghèo gắn với phát triển kinh tế xã hội, tạo việc làm, hỗ trợ sinh kế cho người dân; đầu tư nhân rộng các mô hình sản xuất kinh doanh, mô hình giảm nghèo có hiệu quả tăng khả năng tiếp cận của người dân đối với các dịch vụ xã hội cơ bản.

      Giai đoạn 2016-2020 thực hiện đề án giảm nghèo bền vững theo nghị quyết của HĐND tỉnh với tổng kinh phí thực hiện đề án dự kiến là 7.400 tỷ đồng, kết quả thực hiện đến 2020 đạt hơn 11.000 tỷ, đến 2023 tổng kinh phí thực hiện hơn 15.000 tỷ đồng; ngoài kinh phí từ ngân sách nhà nước trung ương và địa phương bố trí cho  chương trình nguồn lực thực hiện chủ yếu huy động của người dân và doanh nghiệp vốn của ngân hàng CSXH, đảm bảo thực hiện tốt (i) Các mục tiêu phát triển KTXH, cơ sở hạ tầng nông thôn: (ii) Hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế đối với người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, người cao tuổi, người thuộc hộ gia đình làm nông, lâm, ngư và diêm nghiệp có mức sống trung bình được, với tổng kinh phí hơn 894.120 triệu đồng. Tổng số người tham gia BHYT 1.239.163 người dân tham gia BHYT tỷ lệ bao phủ đạt 93,93%. (iii) Hỗ trợ học tập: học sinh phổ thông, trẻ mần non, sinh viên là con em hộ nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ học phí, chi phí học tập, học bổng và các khoản hỗ trợ khác trong học tập (iv) Công tác chăm sóc sức khỏe, trợ giúp trẻ em được quan tâm, thực hiên (v) Thường xuyên chăm lo nhà ở, nước sạch và vệ sinh môi trường, thông tin được đảm bảo. Tính chung giai đoạn 2008 - 2020, Hà Tĩnh đã xây dựng 16.512 nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình người có công với cách mang, hộ gia đình bị thiên tai lũ lụt, với tổng kinh phí thực hiện: 635.039 triệu đồng....

      Đến nay Hà Tĩnh không còn huyện nghèo, xã nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, thôn đặc biệt khó khăn miền núi. Năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo của toàn tỉnh chỉ còn 3,79%, tỷ lệ hộ cận nghèo chỉ còn 4,04% (thấp nhất trong các tỉnh Bắc Trung Bộ, Miền Trung Tây Nguyên và thấp hơn bình quân chung của cả nước), giảm 2,03% so với năm 2016 (năm 2016: 5,82 %).

      Năm là, thực hiện một số chính sách an sinh xã hội nỗi bật khác:

      (1) Thực hiện Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 18 tháng 11 năm 2020  của Ban Thường vụ tỉnh ủy về tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục hậu quả thiên tai năm 2020; Kết quả rà soát trên địa bàn toàn tỉnh có hơn 6,000 ngôi nhà hộ dân, 152 nhà văn hóa cộng đồng kết hợp phòng tránh bão lũ cần phải được đầu tư xây dựng mới. Với tinh thần khẩn trương cấp bách, Thường trực tỉnh ủy, Ban chỉ đạo 22 của ban Thường vụ tỉnh ủy với phương châm kêu gọi kết nối cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân và con em Hà Tĩnh đang làm việc, sinh sống trên mọi miền của Tổ quốc trực tiếp hỗ trợ các hộ gia đình cồng đồng dân cư để tổ chức thực hiện (Không vận động thông qua quĩ cứu trợ các cấp). Trong hơn 2 năm (2020, 2023), đã có hàng trăm doanh nghiệp, tỗ chức cá nhân trực tiếp hỗ trợ vơi tổng kinh phí hơn 518 tỷ đồng đã đầu tư xây dựng hoàn thành 58 nhà văn hóa cộng đồng kết hợp phòng chóng bão lũ, 10 điểm trường vượt lũ, hỗ trợ xây dựng mới 5.925 nhà ở cho người có công, hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn và hộ bị thiệt hại do thiên tai (trong đó Bộ công an huy động kết nối hỗ trợ 1000 nhà hộ dân). So với kết quả thực hiện 15 năm trước; giai đoạn 2008 - 2020, về mặt số lượng đạt 35,88% (5.925 nhà /16.512 nhà ở) về mặt kinh phí đạt 81,57% (518/635 tỷ đồng) giai đoạn trước kinh phí hỗ trợ chủ yếu là từ NSNN giai đoạn này 100% nguồn lực từ XHH, về mức hỗ trợ giai đoạn trước là từ 7-15 triệu đồng/hộ, mức tối đa là 40 triệu đồng /hộ xây mới, hiện nay mức thấp nhất là 70 triệu đồng /hộ xây mới. Đây là mức cao nhất từ trước tới nay và so với 2 tỉnh đang triển khai thực hiện mô hình này tỉnh Hà Giang mức hỗ trợ là 60 triệu đồng, Nghệ An mức hỗ trợ là 50 triệu.

      (2)Tổ chức thực hiện kịp thời hiệu quả hính sách hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng Covid-19: Hà Tĩnh là một trong 17 tỉnh nhóm đầu toàn quốc thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ cho người lao động, người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 theo chỉ đạo của Chính phủ, được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ghi nhận, biểu dương.

      Cụ thể: (i) Đối với các chính sách hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 theo Nghị quyết số 42/NQ-CP của Chính phủ: 173.376 người thuộc đối tượng người có công, hộ nghèo, hộ cận nghèo, đối tượng BTXH và người lao động bị mất việc làm hưởng chính sách, kinh phí thực hiện: 198.971,5 triệu đồng;  (ii) Đối với chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 theo Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ: 77.227 người hưởng chính sách, kinh phí thực hiện: 60.973 triệu đồng; (iii) Đối với chính sách hỗ trợ thuê nhà ở theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: 1.314 người được hưởng chính sách, kinh phí thực hiện: 1.995 triệu đồng.

      (3) Phối hợp với Hội đồng hương Hà Tĩnh tại thành phố Hồ Chí Minh thực hiện giải cứu 3.839 người lao động yếu thế làm việc từ vùng dịch thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam trở về địa phương cư trú, đây là nhiệm vụ chưa từng có trong tiền lệ trong bối cảnh thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam đang gồng mình để thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

      (4) Quĩ khuyến học các cấp đã huy động nguồn lực xã hội hóa hỗ trợ học bổng cho các em học sinh sinh viên đạt giải cao trong các kỳ thi đại học có hoàn cảnh khó khăn được tham gia học tập.

      Kính thưa hội nghị! Ngay từ đầu nhiệm kỳ tình hinh KTXH của đất nước cũng như các nước trong khu vực và quốc tế gặp rất nhiều khó khăn thách thức riêng Hà Tĩnh vừa khắc phục sự cố môi trường biển, đối mặt với phòng chống dịch covid 19, đặc biệt là thiệt hại lớn do 2 cơn lũ lịch sử cuối năm 2020, tình hình KTXH của tỉnh vô cùng khó khăn, mặt khác Hà Tỉnh chưa phải là tỉnh giàu nhưng công tác đảm bảo an sinh xã hội, chăm lo thực hiện tốt chính sách đối với người có công, công tác giảm nghèo bền vững…thực sự đặc biệt được quan tâm và đạt được nhiều kết quả tích cực đưa lại hạnh phúc cho nhân dân là tiền đề, nền tảng quan trọng để tập trung thu hút nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế xã hội trong những năm tiếp theo.

      Một số bài học kinh nghiệm và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới:

      Thứ nhất, Tập trung thực hiện tốt chính sách pháp luật về lao động – Việc làm bảo đảm ổn định và phát triển thị trường lao động linh hoạt và thích ứng, hướng đến việc làm bền vững, phù hợp với sự phát triển của thị trường lao động, xây dựng mối quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ (triển khai các chương trình dự án đầu tư, mô hình SXKD tạo việc làm thu nhập tại địa phương);

- Nâng cao chất lượng, hiệu quả lao động đi làm việc ở nước ngoài, “ưu tiên đưa lao động kỹ thuật có tay nghề đi làm việc ở những thị trường có thu nhập cao, an toàn và tiếp tục phát huy nguồn lực này sau khi về nước trên cơ sở bảo đảm cơ cấu, chất lượng nguồn nhân lực trong nước. Theo Kế hoạch số 157-KH/TU, của Ban Thường vụ Tỉnh Ủy, Kế hoạch của UBND tỉnh Thực hiện Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 12/12/2022 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong tình hình mới

Nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với chuyển dịch cơ cấu lao động theo Chỉ thị 10-CT/TU ngày 15/6/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Kế hoạch số 403/KH-UBND ngày 17/9/2021 của UBND tỉnh về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho người lao động trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2021-2025. Đặc biệt là tiếp tục quan tâm thực hiện đào tạo nghề Lao động nông thôn

      Hai là, thực hiện nghiêm qui định của pháp luật về chính sách tiền lương BHXH, BHTN, phải chú trọng cải cách chính sách tiền lương, nâng cao phúc lợi xã hội, an sinh xã hội, tiếp tục bảo đảm những nhu cầu cơ bản, thiết yếu của nhân dân về nhà ở, đi lại, giáo dục, y tế, các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất kinh doanh, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ kinh doanh (gọi tắt là người sử dụng lao động) có sử dụng lao động làm những công việc mang tính chất thường xuyên, có trả tiền công, tiền lương phải thực hiện nghiêm việc ký hợp đồng lao động và đăng ký đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định của pháp luật, Tiếp tục thực hiện tốt chính sách hỗ trợ người lao động tham gia BHXH-TN

      Ba là, về việc tiếp tục thực hiện tốt chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, về chính sách trợ giúp xã hội, chương trình Giảm nghèo bền vững cần phải tiếp tục hoàn thiện và thực hiện tốt luật pháp, chính sách trên cơ sở nguồn lực của Nhà nước và xã hội;

      Tập trung quán triệt triển khai thực hiện tốt các chính sách pháp luật của trung ương và địa phương:

      (1) Nghị quyết Số: 72/2022/NQ-HĐND ngày 15 tháng 7 năm 2022 của HĐND tỉnh quy định một số chính sách giảm nghèo và đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2022 - 2025.

      (2) Nghị quyết số 70/2022/NQ-HĐND ngày 15 tháng 7 năm 2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định một số chính sách hỗ trợ đào tạo nghề, giải quyết việc làm trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2022 – 2025

      (3) Nghị quyết số 98/2018/NQ-HĐND ngày 18/7/2018 của Hội đồng nhân dân tỉnh về củng cố, phát triển mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2018 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030;

      (4) Đồng thời điều chỉnh bổ sung một số nội dung:

      Thứ nhất: giá dịch vụ Đào tạo nghề;

      Thứ hai là cần rà soát nâng mức hỗ trợ đối với thành viên hộ gia đình nghèo thuộc diện chính sách BTXH

      Thứ ba là cần ban hành chính sách đối với người nghiện ma túy và người làm công tác cai nghiện ma túy, cán bộ viên chức người lao động làm việc tại các cơ sở CNMT, CSBTXH công lập./.

       Trên đây là một số nội dung phát biểu tham luận của sở LĐTBXH

       Xin trân trọng cảm ơn hội nghị!